Η μάχη στην «Ταράτσα» της Γκιώνας (22/23 Ιουνίου 1943) Οι άγνωστες λεπτομέρειες της δεύτερης επίθεσης του ΕΛΑΣ εναντίον του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων του Συνταγματάρχη Δ. Ψαρρού.

Tο περίγραμμα των γεγονότων μέχρι την μάχη στην Γκιώνα.

Ο Συνταγματάρχης Δημ. Ψαρρός

Το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων ήταν ο ένοπλος βραχίονας της οργάνωσης ΕΚΚΑ (Εθνική και Κοινωνική Απελευθέρωσις) και άρχισε να συγκροτείται την Άνοιξη του 1943 (με σημαντική, και μοιραία όπως αποδείχθηκε, καθυστέρηση) από τον Συνταγματάρχη Δημήτριο Ψαρρό, γνωστό Βενιζελικό αξιωματικό με μεγάλη πολεμική εμπειρία (συμμετείχε στους Βαλκανικούς Πολέμους, στο Μακεδονικό Μέτωπο, στην Εκστρατεία στη Μεσημβρινή Ρωσία και στο Μικρασιατικό Μέτωπο), απότακτο του κινήματος του 1935.

Ο Δημ. Ψαρρός, γεννημένος στο Χρισσό της Παρνασσίδας και μεγαλωμένος στην Άμφισσα, ήταν στρατιωτικός με μεγάλο κύρος και ακτινοβολία στην περιοχή της Φωκίδας, ενώ έχαιρε εκτίμησης και σεβασμού στο Σώμα των ανώτερων και κατώτερων αξιωματικών του Ελληνικού Στρατού. Στις 20 Απριλίου του 1943 έγινε η ορκωμοσία του πρώτου σχηματισμού του Συντάγματος, στη θέση «Λυκοχορός» της Βουνιχώρας, στην ορεινή Δωρίδα. Για την συγκεκριμένη ανταρτική οργάνωση, είχε σκόπιμα υιοθετηθεί η ονομασία του προπολεμικού Συντάγματος Ευζώνων Λαμίας (5/42 ΣΕ), το οποίο είχε ήδη περάσει στη σφαίρα του θρύλου με την πολεμική του δράση στη Μικρά Ασία υπό τον Συνταγματάρχη Νικόλαο Πλαστήρα, ενώ είχε και πιο νωπές πολεμικές δάφνες από το Βορειοηπειρωτικό Μέτωπο του ’40, στον τομέα ευθύνης της VIII Mεραρχίας. Την ορκωμοσία, ακολούθησε λίγες ημέρες μετά (13/14 Μαϊου 1943) η πρώτη διάλυση του Συντάγματος, στο σταθμό Διοικήσεως του, στη Στρώμη της Δωρίδας, με τρόπο παράδοξο αλλά απολύτως ενδεικτικό της αγαθότητας του Διοικητή του. Ο Άρης Βελουχιώτης, εμφανίστηκε με ισχυρή δύναμη ανταρτών του ΕΛΑΣ στο γειτονικό Μαυρολιθάρι, επισκέφθηκε τον Σ/χη Ψαρρό σε μία - κατ' επίφαση - κίνηση αβροφροσύνης και του ζήτησε τα συνθηματικά των φυλακίων ασφαλείας του Συντάγματος, με πρόσχημα την διέλευση ενός δικού του τμήματος ανταρτών. Την επομένη ημέρα συνέλαβε  κοιμώμενο - κυριολεκτικά και μεταφορικά – στη Στρώμη τον Συνταγματάρχη Ψαρρό και κάποιους αξιωματικούς του. Υπό καθεστώς περικυκλώσεως και με την απειλή της αιματοχυσίας, οι αντάρτες του 5/42 – πλην ολίγων – αφοπλίστηκαν, και το Σύνταγμα διαλύθηκε άδοξα. Με την παρέμβαση των αξιωματικών της συμμαχικής αποστολής (Eddie Myers), ο Ψαρρός αφέθηκε ελεύθερος λίγες ημέρες μετά, όπως και όλοι οι συλληφθέντες αξιωματικοί του 5/42. Kατέφυγε αρχικά στο χωριό Λευκαδίτι με τον Υπολοχαγό Γ. Καϊμάρα και μετά στη Γκιώνα (Ταράτσα) μαζί με τον Αντισυνταγματάρχη Λαγγουράνη.

Η σύλληψη του Ψαρρού και των αξιωματικών του και ο αφοπλισμός των ανταρτών του στη Στρώμη, προκάλεσε αντιδράσεις. Από πλευράς ΕΛΑΣ, αποδόθηκε σε «πρωτοβουλία» του Βελουχιώτη ο οποίος έδρασε σύμφωνα με όσα του μετέφερε ο «καπετάν Ορέστης» του ΕΛΑΣ Αττικής (Ανδρέας Μούντριχας, ο οποίος πολύ αργότερα βρέθηκε στη χορεία των «χαφιέδων», των «υπόπτων», των «προβοκατόρων», φαινόμενο όχι ιδιαίτερα ασυνήθιστο στην ιστορική πορεία της Αριστεράς, ιδιαίτερα μετά από κάποια ήττα), σε «παρεξήγηση» του καπετάν Ορέστη σε σχέση με την επίσημη γραμμή και άλλες παρόμοιες εύσχημες υπεκφυγές, κατάλληλες μόνο για όποιον είναι διατεθειμένος να τις δεχθεί εκ των προτέρων.

 

συνέχεια εδώ