Όταν συντάχθηκε η Δημοκρατική Αμυνα κατά της Χούντας των Συνταγματαρχών

Μέσα από το έγγραφο αυτό παρελαύνουν γνωστά ονόματα του αγώνα κατά της χούντας τόσο στη Θεσσαλονίκη όσο και στην Αθήνα και στο εξωτερικό, με τα οποία είχαν επαφές οι αγωνιστές της «Δημοκρατικής Αμυνας» στη Θεσσαλονίκη.
Στο έγγραφο, που φέρει την επισήμανση «Ακρως Απόρρητο», περιγράφονται αρχικά οι προκαταρκτικές ενέργειες που γίνονται αμέσως μετά την επιβολή της χούντας την 21η Απριλίου 1967 για τη δημιουργία της αντιστασιακής οργάνωσης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Στην Αθήνα από τα τέλη Μαΐου κεντροαριστεροί, κυρίως διανοούμενοι του Ομίλου «Αλέξανδρος Παπαναστασίου», συγκροτούν τη «Δημοκρατική Αμυνα» (ΔΑ), η οποία υπήρξε μία από τις σημαντικότερες αντιστασιακές οργανώσεις.
Από το συγκεκριμένο έγγραφο προκύπτει ότι τα όργανα της χούντας, με πρώτη την ΚΥΠ, έχουν στήσει ένα ευρύ δίκτυο παρακολούθησης των αγωνιστών. Μάλιστα, προχωρούν και σε συλλήψεις, όπως αυτές του γιατρού Κωνσταντίνου Τριαρίδη (υπουργός Μακεδονίας -Θράκης στη δεκαετία του '90) και του τότε φοιτητή Γιώργου Σιδηρόπουλου τον Οκτώβριο του 1967, δημιουργώντας εμπόδια στο αρχικό στήσιμο της οργάνωσης.
Το κουβάρι της «Δημοκρατικής Αμυνας» στη Θεσσαλονίκη αρχίζει να ξετυλίγεται από τον Ιούλιο του 1967, όταν ανεβαίνει στη Θεσσαλονίκη ο Βασίλης Φίλιας και στις επαφές που έχει με τους Στέλιο Νέστορα, Δημήτρη Ευρυγένη, καθηγητή του ΑΠΘ, κ.ά. τους ενημερώνει για την ίδρυση της ΔΑ στην Αθήνα. Στις συναντήσεις που ακολουθούν το ερχόμενο διάστημα φαίνεται ότι συμμετέχουν πρωταγωνιστικά οι Στέλιος Νέστωρ δικηγόρος, Δημήτρης Ευρυγένης και Αριστόβουλος Μάνεσης, καθηγητές του ΑΠΘ, Ιωάννης Μέλφος, Γεώργιος Σιπιτάνος, Χαρίλαος Δώδος, δικηγόρος κ.ά.
«Κατά το πρώτον δεκαήμερον του Νοεμβρίου 1967 ο Β. Φίλιας απέστειλεν εις τον Νέστορα με τον Πλασκοβίτην Σπύρον, δικηγόρον, πάρεδρον του Συμβουλίου Επικρατείας, αριθμόν αντιτύπων του πρώτου φύλλου της εφημερίδος ''ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΜΥΝΑ'' (Αθήναι-Σεπτέμβριος 1967), ως και μεγάλον αριθμόν μικράς διαστάσεως αυτοκόλλητων με συνθήματα ''ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΜΥΝΑ'', '' Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΘΑ ΝΙΚΗΣΕΙ - Δ.Σ.''».
Για τον Δεκέμβριο του 1967 αναφέρεται ότι ο φοιτητικός τομέας στην ΔΑ ανατέθηκε καταρχήν στον υφηγητή Δημήτρη Μαρωνίτη, αλλά ευθύς αμέσως στο δικηγόρο Σωτήρη Δέδε με βοηθό το φοιτητή Νικόλαο Λεβεντάκη.
Τη 12η Δεκεμβρίου φέρεται ότι η Μάγδα Κοτζιά από την Αθήνα ενημερώνει τη Θεσσαλονίκη ότι έφτασε ένας 30χρονος Ιταλός, αγνώστων λοιπών στοιχείων, που μετέφερε έναν πολύγραφο, τον οποίο έστειλαν από το Παρίσι ο Κώστας Ζουράρις και ο Στέλιος Ράμφος.
Ο πολύγραφος παραδόθηκε στον Στ. Νέστορα και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στο σπίτι του Κ. Πύρζα μέχρι τη σύλληψή του, στις 4-6-1968.
Στη συνέχεια περιγράφονται μυστικές συναντήσεις του Στ. Νέστορα με τον Β. Φίλια και τη δημοσιογράφο Ελένη Δουκίδη στην Αθήνα, ενώ τον Ιανουάριο του 1968 η ΔΑ στη Θεσσαλονίκη πλαισιώνεται από νέα ηγετικά πρόσωπα, όπως οι Παύλος Ζάννας, Σωτήρης Δέδες και Αργύρης Μαλτσίδης. Ο πρώτος μάλιστα, που ήταν από τους ιδρυτές του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, ανέλαβε και εξέδωσε στη συνέχεια την εφημερίδα της «Δημοκρατικής Αμυνας».
Αναφέρεται επίσης ότι στις αρχές Φεβρουαρίου ο Στ. Νέστωρ μετέβη στη Γενεύη όπου συναντήθηκε με τον Κ. Ζουράρι εκ μέρους της ομάδας Ράμφου στο Παρίσι, ο οποίος του παρέδωσε και έναν κρυπτογραφικό κώδικα.
Ακολουθούν και άλλες δραστηριότητες, αλλά στις 24-5-68 οι αρχές της χούντας επιφέρουν πλήγμα στη ΔΑ στη Θεσσαλονίκη συλλαμβάνοντας ηγετικά της στελέχη όπως οι Στ. Νέστωρ, Γ. Μέλφος και Γ. Σιπιτάνος.
Για τη δράση της οργάνωσης αναφέρεται ότι «υφίσταται σχεδιασμός από την ΔΑ Αθηνών για δυναμικές ενέργειες σε βάρος τουριστών με τη χρήση εκρηκτικών, ενέργειες που αποβλέπουν να δημιουργήσουν στο εξωτερικό εικόνα αναρχοκρατούμενης Ελλάδας».

Παρακολουθήσεις

Στις προτάσεις της ΚΥΠ, όπως φαίνεται μέσα από το άκρως απόρρητο έγγραφο, είναι εκτός των ανωτέρω να συλληφθούν οι Ιωάννης Κρατερός (ένας από τους διαπρεπέστερους διεθνολόγους, ο οποίος διατέλεσε μετά τη χούντα δικαστής στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων μέχρι το 1987), Αντώνης Δαμασκηνίδης, Σωτήρης Δέδες, Χαρίλαος Δώδος, Γιώργος Σωσσίδης, Ανδρέας Καζάζης (υφυπουργός στις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ στη δεκαετία ’80), Γιώργος Σεβιτίδης, Ιάσονας Δούμπης, Παύλος Ζάννας, Αργύρης Ματσίδης, Δημήτρης Ευρυγένης (εκλέχτηκε βουλευτής Επικρατείας με τη ΝΔ κι αργότερα ευρωβουλευτής, υπήρξε δικαστής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και διατέλεσε υφυπουργός Παιδείας), Αριστ. Μάνεσης (υπήρξε ο πρύτανης των συνταγματολόγων της χώρας και εκλέχτηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών), Μάγδα Ζουράρι, Νίκος Λεβεντάκης.
Επίσης ζητείται να συνεχιστεί η παρακολούθηση του Σπύρου Πλασκοβίτη και της Λ. Δουκίδη και να εντοπιστεί και να συλληφθεί ο Β.Φίλιας και άλλα στελέχη της ΔΑ στην Αθήνα. Λίγο μετά τις συλλήψεις των στελεχών της ΔΑ στη Θεσσαλονίκη γίνεται στην Αθήνα η δίκη του πρώτου κλιμακίου της ΔΑ στο έκτακτο Στρατοδικείο της Αθήνας (3-8 Ιουλίου) με 12 κατηγορουμένους. Σ΄αυτήν καταδικάζονται ο Α. Πολίτης σε φυλάκιση 10 χρόνων, ο Γ. Νοταράς σε φυλάκιση 8 χρόνων, ο Κ. Σοφούλης σε φυλάκιση 5,5 χρόνων κ.λπ.

Καταδίκες

Η δίκη του κλιμακίου της Θεσσαλονίκης της «Δημοκρατικής Αμυνας» γίνεται από τις 6 μέχρι τις 12 Νοεμβρίου 1968 στο έκτακτο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης, στο οποίο καταδικάζονται ο Στέλιος Νέστωρ σε φυλάκιση 16,5 χρόνων, ο Παύλος Ζάννας σε φυλάκιση 10,5 χρόνων, ο Γιώργος Σιπιτάνος σε φυλάκιση 7,5 χρόνων και οι Κώστας Πύρζας, Σωρήρης Δέδες και Αργύρης Μαλτσίδης σε φυλάκιση 5,5 χρόνων ο καθένας.
Το παραπάνω απόρρητο έγγραφο βρέθηκε στα χέρια του Νίκου Λεβεντάκη πριν από αρκετούς μήνες από ένα στέλεχος της τότε ΚΥΠ. Ο ίδιος σπούδαζε στην Αρχιτεκτονική του ΑΠΘ από το 1963-1964. Η χούντα τον βρήκε σε τιμωρία -αποβολή 40 ημερών-, ως πρόεδρο της συνέλευσης των φοιτητών της Πολυτεχνικής. Οργανώθηκε στη ΔΑ το φθινόπωρο του 1967 και αργότερα ανέλαβε ως αναπληρωτής την ευθύνη της οργάνωσης για τους φοιτητές. Θυμάται ότι είχε αναλάβει τη διακίνηση των εφημερίδων της οργάνωσης, τη συγκέντρωση υπογραφών κατά της απόλυσης από τη χούντα καθηγητών του ΑΠΘ, ενώ το βράδυ της 13ης Δεκεμβρίου 1967 -όταν έγινε το λεγόμενο βασιλικό κίνημα- είχε πρωτοστατήσει στη διαδήλωση που έγινε στην πλατεία του Χημείου, στην οποία μίλησαν οι Αρ. Μάνεσης και Μιχ. Παπακωνσταντίνου. Την άνοιξη του 1968 επειδή υπήρχαν πληροφορίες για συλλήψεις σε συνεννόηση με τον Στ. Νέστορα έφυγε στην Κρήτη και αργότερα το Φλεβάρη του 1969 αναγκάστηκε να διαφύγει στο εξωτερικό και να συνεχίσει τις σπουδές του στο Οσλο της Νορβηγίας. Το 1970 όμως επέστρεψε δύο φορές παράνομα στη Θεσσαλονίκη σε μια προσπάθεια να βοηθήσει στην ανασυγκρότηση της «Δημοκρατικής Αμυνας» που είχε υποστεί σημαντικά πλήγματα.

ΠΗΓΗ